Μας χαρίζουν αγάπη, αφοσίωση και στιγμές χαράς, αλλά «φεύγουν» νωρίτερα από εμάς τους ανθρώπους. Οι τετράποδοι φίλοι μας αξίζουν και αυτοί, ίσως με το παραπάνω, τη θλίψη και τον πόνο που μας προκαλεί η απώλειά τους. Αποτελούν ένα από τα πιο γλυκά κομμάτια της ζωής μας και η θέση τους, ακόμα και μετά το θάνατό τους, είναι μέσα στην καρδιά μας.
Για κάποιο λόγο, σύμφωνα με τα ρωσικά έντυπα που αναφέρονται στους σκύλους, σχεδόν κανείς δεν γράφει τίποτα σχετικά με το θάνατο του αγαπημένου τετράποδου φίλου του. Ίσως αυτό είναι σωστό, γιατί δεν υπάρχει λόγος να ξύνει την πληγή στην καρδιά του, εφόσον αυτό είναι ένα αναπότρεπτο γεγονός.
Καλύτερα να μην το σκέφτεσαι και να ζεις ήρεμα το παρόν. Όμως, έμεινα έκπληκτη όταν, διαβάζοντας τα αγγλικά περιοδικά κυνολογίας, είδα ότι η αναφορά σε αυτό το θέμα είναι συνήθης, σχεδόν εθιμική. Σε κάθε έκδοση των τελευταίων ετών έβλεπα μία στήλη «Νεκρολογία» με τη φωτογραφία ενός σκύλου που είχε πεθάνει και τα αποχαιρετιστήρια λόγια που ήθελαν να πουν οι ιδιοκτήτες του.
Πολύ συχνά έβλεπα τον τίτλο «Χάνοντας ένα φίλο» σε μία ενότητα όπου διάφοροι άνθρωποι (κτηνίατροι, ψυχοθεραπευτές, κ.λπ.) έγραφαν και μοιράζονταν τις εμπειρίες τους και έδιναν συμβουλές στους ιδιοκτήτες (π.χ. τι να κάνουν αν ο νεκρός σκύλος λείπει πολύ στο φίλο του ή στο ταίρι του). Και μου φαινόταν ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις ίσως υπάρχει κάποιος καλύτερος τρόπος αντί της σιωπής και ότι οι ιδιοκτήτες χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη και κατανόηση όταν πεθαίνουν οι σκύλοι τους.
Θλίψη και τύψεις
Οι Άγγλοι ειδικοί σε θέματα κυνολογίας γράφουν χαρακτηριστικά: «Η πικρία κι ο πόνος ακολουθούν κάθε θάνατο. Όλοι οι πραγματικοί λάτρεις των σκύλων νιώθουν ένα βαθύ κενό στην καρδιά τους για μεγάλο διάστημα αφού πεθάνει ο σκύλος τους. Αισθάνονται θλίψη και μετανιώνουν για κάτι που δεν έκαναν ή που δεν πρόσφεραν ακόμα περισσότερη αγάπη και προσοχή.
Έρχεται στο μυαλό σου εκείνη η φορά που την τιμώρησες, κλείνοντάς την στο κουτί της, όταν σου πήρε τη μπάλα για να παίξετε, ή εκείνο το σαββατοκύριακο που δεν πήγατε εκείνη τη βόλτα, που περίμενε με τόση χαρά, επειδή εσύ έπρεπε να φύγεις ξαφνικά για δουλειά. Και τώρα θυμάσαι με τύψεις πώς σε κοίταξε τότε. Ένας καταρράκτης σκέψεων πλημμυρίζει το μυαλό σου: «Τι θα γινόταν αν… », «Θα μπορούσα να έχω κάνει περισσότερα… ». Όλα αυτά αποτελούν ένα μέρος της θλίψης μας που μόνο ο χρόνος μπορεί να θεραπεύσει. Κάθε ιδιοκτήτης το ξέρει αυτό.
Μια νέα «μαλλιαρή» παρηγοριά
Μερικές φορές, όταν χάσουν το λατρευτό τους σκύλο οι άνθρωποι μένουν κολλημένοι στη μνήμη του και αποφασίζουν να μην επιτρέψουν σε κανένα αδέξιο και ζωηρό κουτάβι να μπει στο σπίτι τους. Είναι δύσκολο να επιλέξεις μεταξύ της αγάπης για ένα αστείο κουτάβι, με μικρή ουρίτσα και μουσούδα και τέσσερα μικρά ποδαράκια, και της αφοσίωσης και πίστης του χαμένου φίλου σου. Θα ξαναϋπάρξει νέος χωρισμός και νέος πόνος – οι άνθρωποι ζούνε περισσότερο από τους σκύλους. Όμως, φαντάσου τη χαρά που σε περιμένει αν δώσεις ξανά την καρδιά σου σε ένα αδέξιο, παιχνιδιάρικο κουτάβι με μεγάλες πατούσες…
Ο Κόνραντ Λόρενζ (Konrad Lorenz), ειδικός σε θέματα συμπεριφοράς σκύλων, στο βιβλίο του «Man Meets Dog» δίνει την εξής περιγραφή γι’ αυτό το συναίσθημα: «Στην ανθρώπινη ζωή όλες οι χαρές πληρώνονται με λύπη και θεωρώ ότι κάποιος ο οποίος αρνείται στον εαυτό του τις απλές χαρές, που δεν βλάπτουν από ηθικής πλευράς, μόνο εξαιτίας του φόβου, αργά ή γρήγορα η ζωή θα τον τιμωρήσει, κάνοντάς τον έναν συναισθηματικά νεκρό άνθρωπο».
Αν χάσεις κάποιο σκύλο κι αμέσως μετά πάρεις ένα κουτάβι της ίδιας ράτσας, τότε, αν όλα ακολουθήσουν τη φυσιολογική πορεία τους, σύντομα θα δεις ότι θα γεμίσει το κενό στην καρδιά σου και στη θλιμμένη ζωή που έζησες μετά τον αποχωρισμό σου από τον τετράποδο φίλο σου.
Εκδηλώστε τα συναισθήματά σας
Όταν χάνουμε ένα σκύλο, χάνουμε τη μελλοντική μας κοινή ζωή. Ποτέ ξανά δεν θα έρθει στο κρεβάτι σου για να σε ξυπνήσει, σπρώχνοντάς σε ανυπόμονα με την υγρή μύτη του ή γλείφοντας απαλά το πρόσωπό σου. Δεν θα ξανακάνετε ήρεμες βόλτες μαζί. Μετά το θάνατο του φίλου του, ο άνθρωπος ζει σαν μέσα σε… ομίχλη. Για να βγει απ’ αυτή, οι Άγγλοι ψυχολόγοι προτείνουν τα εξής:
– «Μην καταπιέζετε τα συναισθήματά σας όταν βρίσκεστε σε φιλικό περιβάλλον. Εκφράστε τα μεγαλόφωνα».
– «Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει διαφορετικά την απώλεια. Ο γιος σου μπορεί να παίζει με τους φίλους του, ενώ εσύ δεν μπορείς να βρεις τίποτε να σε παρηγορήσει. Αυτό οφείλεται, απλά, στο ότι εσύ νιώθεις διαφορετικά».
– «Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να σε πληγώσουν, ακόμα και εσκεμμένα, όταν προσπαθήσουν να σε ηρεμήσουν, λέγοντάς σου: «Μα είναι μόνο ένας σκύλος».
– «Συχνά, ο άνθρωπος ξεφεύγει με τη δουλειά του. Ίσως αυτό να βοηθάει πολύ. Όμως, μη ξεχνάτε την οικογένειά σας. Αισθάνονται τον ίδιο πόνο με σας. Μην κρύβεστε από αυτούς μέσα στη μοναξιά σας».
Πενθεί και ο τετράποδος «σύντροφός» του…
Όταν υπάρχουν περισσότεροι σκύλοι στο σπίτι, ειδικά αν είναι φίλοι μεταξύ τους, προκύπτει κι άλλο ένα θέμα: ένα ζώο μπορεί να υποφέρει πολύ αν εξαφανιστεί ξαφνικά ο φίλος του. Στη βόλτα, ο σκύλος μπορεί να σας τραβήξει έντονα προς τη μεριά ενός ζώου που μοιάζει με το χαμένο του φίλο. Φυσικά, δεν μπορείτε να του εξηγήσετε ότι αυτός δεν είναι ο πιστός σας… Τζόκερ.
Σε αυτή την περίπτωση η εξής μέθοδος έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να βοηθήσει: πάρτε ένα κουτάβι της ίδιας ράτσας. Αν ο σκύλος σας έχει συνηθίσει να ζει παρέα με έναν άλλο σκύλο και να κάνουν έτσι μια μικρή αγέλη, θα υποφέρει πολύ όταν μείνει μόνος.
Το σύνηθες είναι ότι θα αναλάβει να μεγαλώσει ένα νεοφερμένο μωρό, σύμφωνα με τους δικούς του κανόνες. Να είστε σίγουροι ότι θα χαρείτε ξανά, όταν η μαλλιαρή τύχη σας συναντήσει στην πόρτα σας, κουνώντας την ουρά της πέρα-δώθε και κλαψουρίζοντας χαρούμενα.
